Àpi-fèr
Smyrnium olusatrum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Àpi-bouscas.
Noms en français : Maceron, Maceron potager.
Descripcioun :Se rescontro pulèu dins li relarg pas trop liuen de la mar nostro, mounte trachis proche dis oustau e dins li baragno. Es uno grando planto, forto, emé la cambo boutisso en li fueio 3 cop divisado en 3 fueioun. Lou brout (oumbello) caup de 5 à 15 rai. Lou fru èi negre un cop madur, de 5 à 7 mm.
Usanço :Es uno bono planto cultivado desempièi de tèms e un pau óublidado. Tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino, li fueio, li pecou, li flour (chaplado dins l'ensalado), li tijo (pelado). Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn l'àpi-fèr èi depuratiéu...
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à jun
Liò : Baragno
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Smyrnium olusatrum L., 1753
Frisoun
Erodium malacoides
Geraniaceae
Àutri noum : Aguïeto, Aguïo.
Noms en français : Bec-de-grue à feuilles de mauve, Bec-de-grue fausse-mauve.
Descripcioun :Aquéu frisoun, souvènti-fes bèn desplega sus lou sòu, èi pas proun grand. Se recounèis à si fueio que dounon d'èr à-n-aquésti de la mauvo, e à si pichòti flour pourpalo. La planto èi bourrihudo d'en pertout. Lou fru es en aguïeto pounchudo ço qu'à douna lou noum generi. A maturita, coume pèr tóuti lis Erodium li cinq carpello se viron en tiro-tap. Ei d'aqui que vèn lou noum de frisoun. I'agrado lis escoumbre, li camin e lis óuriero de champ.
Usanço :Li fueio soun manjadisso cruso o cuecho. Pamens sabèn pas se soun bèn goustouso.
Port : Erbo
Taio : 15 à 80 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Erodium
Famiho : Geraniaceae
Ordre : Geraniales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Óutobre à jun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Erodium malacoides (L.) L'Hér., 1789